Attacks on Iraqi Hajj Caravans during the Abbasid Period

Hac yollarının güvenliği meselesi İslâmiyet öncesine kadar giden ve bölge insanını yakından ilgilendiren konulardan biridir. Çöllerde, hayatlarını yağma soygunla sürdüren Araplar, hac kervanlarını bir geçim aracı olarak görür fırsat bulduklarında bu kervanları yağmalardı. Bu yüzden Araplar on iki aydan dördünü haram ay ilan etmek suretiyle problemin üstesinden gelmeye çalışmışlardır. İslâm’ın bölgede güç kazanmasıyla beraber Araplar’ın büyük çoğunluğu İslâm’ı tercih etmiştir. Müslüman olmadan önce çöllerde, geçimlerini baskın soygunlarla yürüten Bedevî kısmı İslâm ordusuna dâhil edilmiştir. uygulama onların fetihlerle meşgul olmasını sağlamıştır. Böylece Müslümanlar uzun yıllar güvenli şekilde yolculuğuna çıkabilmiştir. Ancak Abbâsîler’in ilk asrından sonra siyasî istikrarın bozulmasıyla birlikte yeniden önem kazanmıştır. Özellikle, Horasan Irak tarafından yola çıkan kafileler meşakkatli yolculuğu göze almak zorundaydı. Buna de yağmacı grupların saldırıları eklenince yol iyice tehlikeli hâl almıştır. Abbâsîler dönemindeki otorite boşluğundan faydalanarak kafilelerine saldıran gruplar arasında çeşitli kabilelere mensup bedevî bulunmaktadır. Dinî, ekonomik sebeplerle ortaya Karmatîler kafilelerini hedef alan diğer gruptur. saldırıların çoğu ciddi oranda mal can kaybı ile sonuçlanmıştır. çalışmada döneminde düzenlenen saldırılar ele alınmıştır. arkasında yatan sebepler bunlara karşı alınan tedbirler çalışmamız kapsamında değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Siyasî kaybolduğu dönemlerde, yönelik artış gösterdiği görülmüş; süreçte, bazı kabileler isyancı kaynağı gördüğü tespit